Hoe zorgen we ervoor dat een tekort aan elektrotechnisch personeel de energietransitie niet in gevaar brengt?
De energietransitie is sterk afhankelijk van elektrificatie en vergt enorme aanpassingen aan de infrastructuur. Denk aan het moderniseren van woningen, bedrijfspanden en energienetwerken, aan elkaar koppelen van systemen, op grote schaal introduceren van batterijopslag, plaatsen van twee miljoen laadpalen, verzwaren van meterkasten, installeren van zonnepanelen, ontwikkelen van ‘smart grids’ met nieuwe functionaliteiten…
Een tekort aan een belangrijke beroepsgroep
Er zijn echter fors meer elektrotechnici nodig om de energietransitie te realiseren en het aantal vacatures neemt snel toe, maar Nederland kampt al jaren met een aanhoudend tekort aan deze beroepsgroep. Het personeelstekort is zo groot dat de energietransitie onhaalbaar dreigt te worden – en daarmee dus ook de klimaatdoelen. Daarnaast kunnen netbeheerders in veel gevallen niet voldoen aan de wettelijke aansluittermijn voor nieuwe gebruikers.
De technische markt kampt met een onterecht slecht imago
De elektrotechniek als sector lijkt aan een imagoprobleem te lijden. Het idee dat werken met elektriciteit gevaarlijk, vies en slecht betaald is bestaat nog steeds. Maar dat beeld is allang achterhaald: in de afgelopen eeuw hebben we enorme ontwikkelingen gezien op het vlak van techniek en veiligheid, en er ontstaan spannende kruisbestuivingen met bijvoorbeeld data-analyse en kunstmatige intelligentie. Dit maakt de technische markt ook interessant voor bedrijfskundigen, data-analisten of economen. Ook biedt de sector juist nu uitstekende vooruitzichten en beloningen. Daarnaast kun je een concrete bijdrage leveren aan de verduurzaming en energietransitie en bouw je aan een betere toekomst. Een opleiding zoals Sustainable Energy Technology kan bijvoorbeeld grotendeels bestaan uit elektrotechniek – maar het woord ‘elektrotechniek’ blijft toch wat stoffig klinken en dekt misschien niet de gehele lading van de vakinhoud.
De elektrotechniek voor jongeren weer interessant maken
Het is van belang dat we jongeren interesseren en motiveren voor elektrotechniek. We zien uiteenlopende partijen – van technische uitzendbureaus tot brancheorganisaties en onderwijsinstellingen – stappen nemen om dit te realiseren. Zo werkt ons eigen HyTEPS Power Competence Center nauw samen met Universiteiten en Hogescholen, met als doel het theoretische onderwijs te verrijken met actuele expertise uit de praktijk, en geven we seminars en lezingen over actuele onderwerpen. Ook zorgen we voor voldoende plaatsingsmogelijkheden voor studenten, op universitair en HBO-niveau.
Door elektrotechniek vroegtijdig onder de aandacht te brengen – bijvoorbeeld in de bovenbouw van het basisonderwijs – en de praktijk meer in de opleiding te verwerven voorkomen we dat de energietransitie stil komt te staan door een tekort aan vakpersoneel. Naast het onderwijs en de vakorganisaties is er ook voor het bedrijfsleven een rol weggelegd: deze zou sterk de aandacht moeten vestigen op het veelzijdige karakter van de elektrotechniek. Als sector moeten we ook inspelen op de rol van elektrificatie in zaken die veel jongeren extreem belangrijk vinden, van ontwikkelingssamenwerking tot duurzaamheid.