Niet alleen dromen over wat kan, maar de handen uit de mouwen steken

Zo’n 35 jaar geleden, tijdens een periode van economische crisis, ontstond de basis van wat we nu kennen als Brainport Development. Die periode werd ingeluid door Operatie Centurion bij Philips, het faillissement van DAF, en massale ontslagen in de regio Eindhoven. Vrijwel elk huishouden ontving een ontslagbrief. De respons vanuit Den Haag bleef echter beperkt. Dus dachten Henk de Wilt, Voorzitter college van bestuur TU/e, Rein Welschen Burgemeester van Eindhoven en Theo Hurks, destijds KVK-voorzitter en eigenaar van Hurks bouwbedrijf. “We gaan niet op Den Haag wachten, maar zelf actie ondernemen”.

Met Europese steun werd de economische ontwikkeling van de regio in samenwerking aangepakt met steunmaatregelen voor het MKB. Vanuit dit initiatief ontstond een concept met een ambitieuzere visie: Brainport. Dit initiatief richt zich niet alleen op ondersteuning van MKB, maar ook op strategische projecten, regionale samenwerking, en een integrale benadering vanuit een overkoepelende visie en strategie. Dat leidde weer tot Brainport Development, de ontwikkelingsmaatschappij van Brainport Eindhoven regio, dat zich richt op economische groei en innovatie in de regio, met een focus op de middellange en lange termijn.

Verbinden van strategie en uitvoering

Sinds vijftien jaar werk ik bij Brainport Development als programmamanager Business en verbind strategische en operationele activiteiten, met als doel innovatie in onze regio te stimuleren en startups en MKB-bedrijven te helpen groeien. Ik geef leiding aan het business team dat innovatief MKB en technische startups ondersteunt. Onze focus ligt op het bieden van ondersteuning waar commerciële initiatieven dat nog niet doen. Dit kan breed of juist heel specifiek zijn, afhankelijk van de behoeften. Wij faciliteren en verbinden in de regio. Naast strategische projecten bieden we zo nodig operationele ondersteuning. We ondersteunen startups op diverse manieren, van het geven van advies over businessplannen tot het helpen realiseren van financiering voor slimme ideeën. We richten financierings-en investeringstafels in en maken het mogelijk te sparren met een groep CEO’s uit de regio. Dit kan variëren van kleinschalige ondersteuning tot forse investeringen. Brainport Development speelt ook een cruciale rol in het aantrekken van financiële middelen. Zo wordt er gewerkt aan het verkrijgen van investeringen vanuit de overheid, voor investeringen in infrastructuur, talentontwikkeling, en maatschappelijke doelen. Dat is nodig om de verwachte groei en ambities te ondersteunen, en de regio Eindhoven te positioneren als leidende innovatie- en technologie-regio.

Energie en duurzaamheid

De energietransitie, Power Quality, installatie, optimalisatie, elektrificatie, circulariteit en duurzaamheid zijn dé thema’s van deze tijd. Toch lijkt het alsof we deze onderwerpen soms bagatelliseren of negeren. Bij de overheid lijkt er soms een houding te zijn van: “De markt lost dit wel op,” terwijl bedrijven juist hopen dat de overheid de leiding neemt. Maar wanneer niemand het initiatief neemt, dreigen we cruciale kansen te missen. Het is daarom essentieel dat zowel de publieke als de private sector actief samenwerken en deze urgente thema’s aanpakken. In een crisis mag je af en toe over processen en procedures heen stappen, vind ik. Het is essentieel dat er beweging komt in starre systemen. Dat vraagt wel om één overkoepelde visie, en niet het aanpakken van losse thema’s. Bij grote strategische problemen horen snelle beslissingen. We hebben een taskforce met een duidelijk mandaat nodig. Het is van groot belang om hier serieus inspanning in te steken, want het probleem groeit met de dag. Pas wanneer de gevolgen écht zichtbaar worden, zoals het niet kunnen aansluiten van ziekenhuizen op het netwerk, wordt het voor iedereen duidelijk hoe ernstig de situatie is. Daarom is het essentieel om nu al de juiste stappen te zetten en gezamenlijk aan duurzame oplossingen te werken.

Je moet gewoon klein beginnen. Zo steken ondernemers op bedrijventerreinen in de regio de koppen bij elkaar en zetten ze gezamenlijk stappen om de energievraagstukken aan te pakken. Als je lokaal de schouders onder zo’n probleem zet, kun je een sneeuwbaleffect creëren en meer bedrijven inspireren om bij te dragen aan oplossingen. Tegelijkertijd is het cruciaal om problemen duidelijk te blijven benoemen. Als we te luchtig doen alsof alles makkelijk oplosbaar is, loop je het risico op een tegenreactie: de urgentie verdwijnt en niemand voelt zich meer geroepen om iets te doen.

Binnen de organisatie werken we sterk verticaal samen aan thema’s als netcongestie. Mijn rol is om daarbij verbanden te leggen met innovatieve startups. Denk aan bedrijven die actief zijn op het gebied van batterijen en energietechnologie. Wij zorgen ervoor dat operationele inzichten strategisch worden ingebracht, en dat strategische punten worden vertaald naar concrete acties. Onze kracht ligt in het samenbrengen van mensen, ongeacht hun achtergrond. Of het nu gaat om een startende ondernemer, een groot bedrijf, of de burgemeester, iedereen wordt met elkaar verbonden. Mensen in deze regio zijn in een verder verleden niet altijd welvarend geweest, daardoor is er wel altijd bereidheid om samen te werken. Er zijn meerdere partijen die een stukje van de totale oplossing kunnen beiden. Brainport brengt die stukjes bij elkaar op een soort presenteerblaadje. 

Onlangs las ik nog dat nog maar een klein percentage van alle bedrijven daadwerkelijk bezig is met energiebesparing. Maar een kritische blik op energieverbruik of het laten uitvoeren van een analyse betekent al snel een besparing van 20 – 30%. Stel je eens voor wat er zou gebeuren als alle bedrijven in Nederland die mate van besparing zouden realiseren. Dat zou een enorme impact hebben op zowel de energiekosten als de duurzaamheid van het bedrijfsleven en voor die bedrijven juist vermogen vrijmaken.

Eén duidelijk aanspreekpunt

Als iemand uit een andere regio of een ander land mij zou vragen waar ze op moeten letten als ze zoiets als Brainport willen opzetten zou ik benadrukken dat het om focus en onderscheidend vermogen draait. Het begint met het kiezen van een speerpunt, een gebied waarin je echt excelleert. Vervolgens bouw je een strategie en trek je de beste mensen aan. Zij trekken op hun beurt de juiste experts op tactisch en operationeel niveau aan. Zo krijg je een team dat niet alleen plannen ontwikkelt, maar deze ook concreet uitvoert.

Het succes ligt in eenvoud en to-the-point communicatie. Een ondernemer moet begrijpen wat je biedt en hoe het zijn problemen oplost. Daarom moet je programma’s en producten ontwikkelen die helder en praktisch zijn, met mensen die de taal van de ondernemer spreken. Het is cruciaal om niet alleen een strategische agenda te hebben, maar ook een uitvoeringsagenda met praktische acties. Niet eindeloos praten, maar concrete stappen nemen. Stuur niet verschillende mensen met vage ideeën naar ondernemers; zorg voor één duidelijk aanspreekpunt met een concreet aanbod.

Ondernemers willen praktische ondersteuning en vertrouwen in de uitvoerbaarheid van plannen. Als ze dat vertrouwen voelen, zijn ze vaak bereid om de eerste stappen te zetten, zeker als er ondersteuning beschikbaar is.

Een duidelijke focus en praktische uitvoering zet mensen in beweging, inspireert, en creëert vertrouwen. Uiteindelijk gaat het erom dat we niet alleen dromen over wat mogelijk is, maar ook daadwerkelijk de handen uit de mouwen steken om het waar te maken.